Séminaire ouvert d’histoire économique / Ανοιχτό σεμινάριο οικονομικής ιστορίας
Αντίδοτο στον εμφύλιο πόλεμο; «Μικρά κράτη» στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και το ζήτημα της πολιτικής νομιμοποίησης
Ιωάννης Στεφανίδης Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Archives Historiques de l’Université d’Athènes , Skoufa 45 / Ιστορικό Αρχείο Πανεπιστημίου Αθηνών, Σκουφά 45
Σε συνεργασία με την Alpha BankProgramme 2018-2019
Τα μικρά κράτη της Ευρώπης βίωσαν την εμπλοκή τους στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο με πολύ διαφορετικό τρόπο. Οι περισσότερες από τις χώρες αυτές εισήλθαν στον πόλεμο ως αποτέλεσμα εχθρικής επίθεσης, αλλά ακόμα και οι ελάχιστες εκείνες που μετείχαν με δική τους πρωτοβουλία δεν υπέστησαν κατ’ ανάγκην τις ίδιες σκληρές συνέπειες του πολέμου και/η της ξένης κατοχής. Επιπλέον, ορισμένες μικρές ευρωπαϊκές χώρες πραγματοποίησαν σχετικά ειρηνική μετάβαση στη μεταπολεμική περίοδο, άλλες βυθίστηκαν σε εμφύλια διαμάχη, ενώ μια τρίτη, μεγαλύτερη κατηγορία γνώρισε κάποια αναταραχή με κυμαινόμενη κατά περίπτωση ένταση και διάρκεια. Ακραία παραδείγματα, η Φιλανδία που διεξήγαγε δύο πολέμους, με συνολική διάρκεια 3,5 χρόνια (ο δεύτερος στο πλευρό του Άξονα), και βγήκε από τον πόλεμο με τους ηττημένους μεν, διαφυλάσσοντας τους θεσμούς και την ενότητά της δε· και η Ελλάδα που πολέμησε στο πλευρό των Συμμάχων, γνώρισε μια οδυνηρή τριπλή κατοχή και βίωσε πολύχρονο εμφύλιο πόλεμο. Στην τρίτη χώρα εντάσσονται περιπτώσεις, όπως το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Βουλγαρία ή η Ρουμανία, για να μην αναφερθεί κανείς σε μεγαλύτερα κράτη, όπως η Γαλλία και η Ιταλία.
Η κεντρική υπόθεση της έρευνας αυτής είναι ότι, μεταξύ των παραγόντων που επηρέασαν την πορεία μικρών χωρών της Ευρώπης κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η νομιμοποίηση των κυβερνήσεών τους κατά την εν λόγω περίοδο έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο. Η επίδραση αυτού του παράγοντα έγινε ιδιαιτέρως αισθητή κατά τη μετάβαση των χωρών αυτών από τον πόλεμο και/ή την κατοχή στην περίοδο της ειρήνης. Επιπλέον, υποστηρίζεται ότι, κατά τη διάρκεια του πολέμου, η δημοκρατική νομιμοποίηση ολοένα και περισσότερο αναδεικνυόταν σε εχέγγυο για την ικανότητα μιας κοινωνίας όχι μόνο να υπομείνει τα δεινά του πολέμου, αλλά και να επιτύχει τη σχετικά απρόσκοπτη αποκατάσταση των ελεύθερων θεσμών της, χωρίς να διολισθήσει σε εμφύλια σύρραξη.
Assistante administrative pour la Direction des Études
sophia.zoumboulaki@efa.gr
+ 30 210 36 79 904
Nolwenn Grémillet
Communication
nolwenn.gremillet@efa.gr
+ 30 210 36 79 943